Apakah yang dimaksudkan sebagai momentum
Momentum difahami secara umum sebagai suatu pergerakan berdasarkan jisim objek. Jika suatu objek itu bergerak pantas dan mempunyai jisim yang tinggi, kita akan menganggapnya sebagai mempunyai momentum yang tinggi. Namun jika objek tersebut bergerak perlahan, atau mempunyai jisim yang kecil, kita menganggapnya sebagai mempunyai momentum yang rendah.
Dalam fizik, momentum didefinisikan sebagai hasil darab jisim dan halaju. Momentum diberikan huruf p (kerana huruf m digunakan untuk jisim). p=mv
Perlanggaran
Perbincangan berkaitan momentum tidak akan lengkap tanpa melibatkan perlanggaran. Perlanggaran seperti yang kita fahami, adalah apabila dua objek atau lebih bertembung antara satu sama lain. Perlanggaran dapat dibahagikan kepada beberapa bahagian. Antaranya ialah perlanggaran linear dan perlanggaran tidak linear.
Perlanggaran linear
Dalam Fizik SPM, hanya perlanggaran linear yang dibincangkan. Perlanggaran linear ialah perlanggaran yang melibatkan 1 dimensi sahaja ataupun 1-D. Objek yang berlanggar hanya akan bergerak dalam satu garisan lurus.
|
Perlanggaran Linear: Dua objek yang berlanggar dalam satu garisan lurus |
Perlanggaran Linear ini pula terbahagi kepada tiga, iaitu perlanggaran kenyal, perlanggaran tak kenyal dan letupan.
Perlanggaran Kenyal
Perlanggaran kenyal berlaku apabila dua objek yang berlanggar, bergerak pada halaju berbeza selepas perlanggaran. Objek ini akan tidak bercantum selepas perlanggaran. Perkara yang berlaku dalam perlanggaran kenyal adalah
- Objek-objek yang berlanggar bergerak pada halaju berbeza
- Objek-objek ini tidak bercantum selepas perlanggaran
- Jumlah momentum diabadikan
- Jumlah tenaga kinetik diabadikan
Perlanggaran kenyal dapat dirumuskan dalam sebuah persamaan seperti berikut:
m1u1 + m2u2 = m1v1 + m2v2
Perlanggaran tak kenyal
Perlanggaran tak kenyal berlaku apabila dua objek yang berlanggar, bercantum selepas perlanggaran. Perkara yang berlaku dalam perlanggaran tak kenyal adalah:
- Objek-objek yang berlanggar bergerak bersama-sama selepas perlanggaran
- Objek-objek ini bercantum selepas perlanggaran
- Jumlah momentum diabadikan
- Jumlah tenaga kinetik tidak diabadikan
Contoh perlanggaran tak kenyal adalah perlanggaran antara kereta api dengan kenderaan lain di atas landasan kereta api.
Perlanggaran tak kenyal dapat dirumuskan seperti berikut:
m1u1 + m2u2 = (m1+m2)v
Letupan
Letupan berlaku apabila satu objek meletup dan berpisah kepada beberapa bahagian. Objek-objek yang berpisah ini bergerak pada halaju yang bertentangan arah.
Perkara yang berlaku dalam letupan adalah:
- Objek-objek yang terpisah bergerak pada halaju yang bertentangan arah
- Jumlah momentum diabadikan
- Jumlah tenaga kinetik tidak diabadikan
Letupan dapat dirumuskan seperti berikut:
0 = m1v1 + m2v2